pronoun مَرا / marâ

وقتی که غروب شد، از یک درخت بلند نزدیک رود بالا رفت و در شاخه ها برای خودش تختی درست کرد. تا زمانی که به خواب رفت آواز میخواند:" مامان، مامان، تو من را رها کردی. تو مرا رها کردی و دیگر هیچوقت بر نگشتی. پدر دیگر من را دوست ندارد. مامان، تو کی بر می‌گردی؟ تو منو رها کردی."

vaqti ke ğorub šod، az yek deraxt-e boland-e nazdik-e rud bâlâ raft va dar šâxe hâ barâye xodeš taxti dorost kard. tâ zamâni ke be xâb raft âvâz mixând:" mâmân، mâmân، to man râ rahâ kardi. to marâ rahâ kardi va digar hič vaqt bar nagašti. pedar digar man râ dust nadârad. mâmân، to key bar migardi؟ to mano rahâ kardi."

When it came to evening, she climbed a tall tree near a stream and made a bed for herself in the branches. As she went to sleep, she sang: "Maama, maama, maama, you left me. You left me and never came back. Father doesn't love me anymore. Mother, when are you coming back? You left me."

ولی تام تسلیم نشد. او صدا زد،" موزهای مرا بخرید! موزهای رسیده ی شیرین من را بخرید!"

vali tâm taslim našod. u sedâ zad،" muzhâ-ye marâ bexarid! muzhâ-ye reside -e širin-e man râ bexarid!"

But Tom does not give up. He calls, "Buy my bananas! Buy my sweet ripe bananas!"

ولی گینگیله آتش را خاموش کرد، نیزه اش را برداشت و به سمت خانه راه افتاد و به نگده توجه نکرد. نگده با عصبانیت گفت،" ویک-تورر! ویک-تورر!" گینگیله ایستاد، و به پرنده کوچک نگاه کرد و بلند بلند خندید." تو مقداری عسل می خواهی دوست من؟ آره! ولی من همه کارها را خودم کردم، و کلی نیش خوردم و زنبورها مرا گزیدند. چرا باید این عسل دوست داشتنی را با تو قسمت کنم؟" سپس او به راهش ادامه داد. نگده خیلی عصبانی بود! این راه مناسبی برای رفتار با او نبود! اما او تاوان کار خود را می دهد!

vali gingile âtaš râ-ye xâmuš kard، neyze aš râ bardâšt va be samt-e xâne râh oftâd va be negede tavajjoh nakard. negede bâ asabâniyat goft،" vikturr! vikturr!" gingile istâd، va be parande-ye kučak negâh kard va boland boland xandid." to meqdâri asal mi xâhi dust-e man؟ âre! vali man hame-ye kârhâ râ xodam kardam، va kolli niš xordam va zanburhâ marâ gazidand. čerâ bâyad in asal-e dust dâštani râ bâ to qesmat konam؟" sepas u be râheš edâme dâd. negede xeyli asabâni bud! in râh-e monâsebi barâye raftâr bâ u nabud! ammâ u tâvân kâr-e xod râ mi dehad!

But, Gingile put out the fire, picked up his spear and started walking home, ignoring the bird. Ngede called out angrily, "VIC-torr! VIC-torrr!" Gingile stopped, stared at the little bird and laughed aloud. "You want some honey, do you, my friend? Ha! But I did all the work, and got all the stings. Why should I share any of this lovely honey with you?" Then he walked off. Ngede was furious! This was no way to treat him! But he would get his revenge.

نیارکانیادا با خوشامد گویی انها را به خانه دعوت کرد و با خوشحالی شروع به رقصیدن و اواز خواندن دور انها کرد. نوه هایش هیجان زده بودند که هدیه هایی را که از شهر اورده بودند به او بدهند. ادنگو گفت اول کادو مرا باز کن. اپیو گفت نه اول کادوی من.

niyârkâniyâdâ bâ xošâmad guiy ânhâ râ be xâne da'vat kard va bâ xošhâli šoru' be raqsidan va âvâz xândan dowr-e ânhâ kard. nave hâyeš haiejân zade budand ke hediye hâyi râ ke az šahr âvorde budand be u bedehand. odongu goft aval kâdu-ye marâ bâz kon. âpiow goft na aval kâdu-ye man.

Nyar-Kanyada welcomed them into the house and danced around the room singing with joy. Her grandchildren were excited to give her the presents they brought from the city. "First open my gift," said Odongo. "No, my gift first!" said Apiyo.

باغ مادربزرگ خیلی زیبا بود پر از خوشه های ذرت، ارزن و سیب زمینی شیرین ولی بهتر از همه موزها بودند. اگرچه مادربزرگ نوه های زیادی داشت من مخفیانه متوجه شدم که من نوه ی مورد علاقه ی مادربزرگ هستم. او اغلب مرا به خانه اش دعوت می کرد. او همچنین رازهای مختصری برای من می گفت. ولی یک رازی بود که مادربزرگ ان را با من در میان نگذاشته بود: اینکه او موزهای رسیده را کجا می گذاشت؟

bâğ-e mâdarbozorg xeyli zibâ bud por az xoše hâ-ye zorrat، arzan va sib zamini-ye širin vali behtar az hame muzhâ budand. agarče mâdarbozorg nave hâ-ye ziyâdi dâšt man maxfiyâne motavajeh šodam ke man nave -e mowrede alâqe -e mâdarbozorg hastam. u ağlab marâ be xâne aš da'vat mi kard. u hamčenin râzhâ-ye moxtasari barâye man mi goft. vali yek râzi bud ke mâdarbozorg ân râ bâ man dar miyân nagozâšte bud: inke u muzhâ-ye reside râ kojâ mi gozâšt؟

Grandma's garden was wonderful, full of sorghum, millet, and cassava. But best of all were the bananas. Although Grandma had many grandchildren, I secretly knew that I was her favourite. She invited me often to her house. She also told me little secrets. But there was one secret she did not share with me: where she ripened bananas.

تماشای مادربزرگ، ان موزها، برگ های موز و سبد بزرگ حصیری، خیلی جالب بود. ولی مادربزرگ مرا برای انجام دادن کاری به سمت مادرم فرستاده بود. من اصرار کردم،" مادربزرگ لطفا، اجازه بده همین طور که اینها را اماده می کنی تو را تماشا کنم"." بچه جان لجبازی نکن، کاری که به تو گفته شده را انجام بده." من فرار کردم.

tamâšâ-ye mâdarbozorg، ân muzhâ، barg hâ-ye muz va sabad-e bozorg-e hasiri، xeyli jâleb bud. vali mâdarbozorg marâ barâye anjâm dâdan-e kâri be samt-e mâdaram ferestâde bud. man esrâr kardam،" mâdarbozorg lotfan، ejâze bedeh hamin tur ke inhâ râ âmâde mi koni to râ tamâšâ konam"." bačče jân lajbâzi nakon، kâri ke be to gofte šode râ anjâm bedeh." man farâr kardam.

It was so interesting watching Grandma, the bananas, the banana leaves and the big straw basket. But Grandma sent me off to my mother on an errand. "Grandma, please, let me watch as you prepare..." "Don't be stubborn, child, do as you are told," she insisted. I took off running.

دو روز بعد، مادربزرگ مرا فرستاد تا عصایش را از اتاق خواب برایش بیاورم. به محض اینکه در را باز کردم، بوی شدید موزهای رسیده به مشامم خورد. در اتاق داخلی سبد حصیری جادویی بزرگ مادر بزرگ قرار داشت. سبد، خیلی خوب با یک پتوی قدیمی پوشیده شده بود. من پتو را برداشتم و ان عطر دلنشین را بوییدم.

do ruz ba'd، mâdarbozorg marâ ferestâd tâ asâyeš râ az otâq xâb barayeš biyâvoram. be mahze inke dar râ bâz kardam، bu-ye šadid-e muzhâ-ye reside be mašâmam xord. dar otâq-e dâxeli sabad-e hasiri-ye jâduii-ye bozorg-e mâdar bozorg qarâr dâšt. sabad، xeyli xob bâ yek patu-ye qadimi pušide šode bud. man patu râ bardâštam va ân atr-e delnešin râ buiidam.

Two days later, Grandma sent me to fetch her walking stick from her bedroom. As soon as I opened the door, I was welcomed by the strong smell of ripening bananas. In the inner room was grandma's big magic straw basket. It was well hidden by an old blanket. I lifted it and sniffed that glorious smell.

بعد از ظهر همان روز مادر و پدر و مادربزرگم مرا صدا زدند. من دلیلش را می دانستم. ان شب وقتی که دراز کشیده بودم که بخوابم، میدانستم که دیگر نمی توانم هیچوقت دوباره، نه از مادربزرگ، نه از پدر و مادرم و نه از هیچکس دیگر دزدی کنم.

ba'd az zohr-e hamân ruz mâdar va pedar va mâdarbozorgam marâ sedâ zadand. man dalileš râ mi dânestam. ân šab vaqti ke derâz kešide budam ke bexâbam، midânestam ke digar nemi tavânam hič vaqt dobâre، na az mâdarbozorg، na az pedar va mâdaram va na az hičkas-e digar dozdi konam.

Later that evening I was called by my mother and father, and Grandma. I knew why. That night as I lay down to sleep, I knew I could never steal again, not from grandma, not from my parents, and certainly not from anyone else.